Τραγούδια με αναφορές στο ψωμί
ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ
Κι όλα μοιάζαν
ουρανός
και ψωμί σπιτίσιο
όλα μοιάζαν
ουρανός
και γλυκό γλυκό ψωμί.
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος/Στίχοι: Λευτέρης
Παπαδόπουλος
Τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
ΑΠΟΝΗ ΖΩΗ
Άπονη ζωή
δεν θέλαμε
παλάτια κι αστέρια
να μας χάριζες.
Μια μπουκιά ψωμί
για μας τα ορφανά
περιστέρια
ας χαλάλιζες.
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος/ Στίχοι: Λευτέρης
Παπαδόπουλος
Τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ
Σ’ αυτό τον τόπο
όσοι αγαπούνε
τρώνε βρώμικο ψωμί } 2
κι οι πόθοι τους
ακολουθούνε
υπόγεια διαδρομή.
Μουσική: Διονύσης Σαββόπουλος/Στίχοι: Διονύσης
Σαββόπουλος
Τραγούδι: Σωτηρία Μπέλου, Διονύσης Σαββόπουλος
ΤΟ ΨΩΜΙ ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΙΑΣ
Το ψωμί της ξενιτιάς είναι πικρό,
το νερό της θολό
και το στρώμα σκληρό.
Τα λεφτά που
αποχτάς, τα βλαστημάς
υποφέρεις, πονάς,
την πατρίδα ζητάς.
Κλέφτρα ξενιτιά,
τα παλικάρια κλέβεις
μάγισσα κακιά, με
τα λεφτά μαγεύεις
πάντα μ’ απονιά,
χωρίζεις μάνες και παιδιά.
Κάνε, Παναγιά, η
ξενιτιά να πάψει
κι άλλη μάνα πια
για χωρισμό μην κλάψει
κι όλα τα παιδιά
στο σπίτι τους να ‘ρθουν ξανά.
Το ψωμί της ξενιτιάς είναι ξερό
και με δάκρυ
πικρό το ‘χω βρέξει κι εγώ.
Πιο καλά στο
φτωχικό ψωμί κι ελιά
παρά χίλια καλά
στη σκληρή ξενιτιά.
Μουσική: Γιάννης Βασιλόπουλος/Στίχοι: Νίκος Πετρίδης
Τραγούδι: Στέλιος Καζαντζίδης
ΜΗ ΜΙΛΑΣ ΑΛΛΟ ΓΙ’ ΑΓΑΠΗ
Μια η άνοιξη,
ένα το σύννεφο,
χρυσή βροχή,
βροχή που χόρευε
σε κάμπο ώριμο ως
το πρωί.
Σαν στάχυα έριξες
πάνω στους ώμους
σου χρυσά μαλλιά.
Σαν στάχυ χόρεψες,
σαν στάχυα
αμέτρητα ήταν τα φιλιά.
Στίχοι , Μουσική :Διονύσης Σαββόπουλος
ΆΝΘΡΩΠΟΙ ΜΟΝΑΧΟΙ
Υπάρχουν άνθρωποι
που ζουν μονάχοι
σαν το ξεχασμένο στάχυ
ο κόσμος γύρω
άδειος κάμπος
κι αυτοί στης
μοναξιάς το θάμπος
σαν το ξεχασμένο στάχυ
άνθρωποι μονάχοι
Στίχοι: Γιάννης Καλαμίτσης , Μουσική: Γιάννης Σπανός
Τραγούδι : Β. Μοσχολιού
ΤΟ ΨΩΜΙ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ
Το ψωμί είναι στο τραπέζι
το νερό είναι στο
σταμνί
το σταμνί στο
σκαλοπάτι
δώσε του ληστή να
πιει
Το ψωμί είναι στο τραπέζι
το νερό είναι στο
σταμνί
το σταμνί στο
σκαλοπάτι
δώσε του Χριστού
να πιει
Δώσε μάνα του
διαβάτη
του Χριστού και
του ληστή
δώσε μάνα να
χορτάσει
δωσ’ του αγάπη
μου να πιει
Στίχοι: Ιακ. Καμπανέλης, Μουσική : Μ.Θεοδωράκης
Τραγούδι: Γ. Πουλόπουλος
ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ ΨΩΜΙ
Για ένα κομμάτι ψωμί,
δε φτάνει μόνο η
δουλειά.
Για ένα κομμάτι ψωμί,
πρέπει να δώσεις
πολλά.
Δεν φτάνει μόνο
το μυαλό σου,
δε φτάνει μόνο το
κορμί σου.
Το πιο σπουδαίο
είν’ η ψυχή σου, δικέ μου.
Έχει τους νόμους
τους αυτή η ιστορία,
δεν φτάνει μόνο η
δουλειά.
Θα σου κρεμάσουνε
μια μπάλα
και θα τραβιέσαι
μ’ αυτήν μέρα νύχτα.
Έχεις κανάλι πολύ
να τραβήξεις,
μέχρι να πάψεις
να λες "μα τι τρέχει;"
Έχει τους νόμους
της αυτή η ιστορία,
δεν φτάνει μόνο η
δουλειά.
Για ένα κομμάτι ψωμί,
δεν φτάνει μόνο η
δουλειά.
Για ένα κομμάτι ψωμί,
θα πιεις φαρμάκια
πολλά.
Θα σε πετάνε από
δω κι από κει
θα λαχανιάζει η
ψυχή σου.
Θα φτύσεις αίμα
απ’ το στόμα, δικέ μου.
Έχει τους νόμους
της αυτή η ιστορία,
δεν φτάνει μόνο η
δουλειά.
Για ένα κομμάτι ψωμί,
θα `χεις ξεχάσει
πολλά
Για ένα κομμάτι ψωμί,
θα `χεις πληρώσει
ακριβά.
Και κάποια μέρα
θα σε λύσουν,
μα θα φοβάσαι να
φύγεις, θα τρέμεις.
Θα σε κλωτσάνε
και θα σ’ αρέσει, δικέ μου.
Σαν το σκυλί τους
θα σ’ έχουν, δικέ μου,
μα δε θα έχεις
ψυχή να το νιώσεις,
θα είναι για σένα
αργά.
Στίχοι, μουσική: Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας
ΤΟ ΨΩΜΙ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΓΛΥΚΟ
Τον πρώτο χρόνο
φάμπρικα
τον άλλον στα
ψυγεία
χωρίς να θέλω
βρέθηκα
μες στα
μηχανουργεία
Μα το ψωμί μου είναι γλυκό
και το κρασί
ζαλίζει
τώρα που έμαθα κι
εγώ
η ρόδα πως
γυρίζει
Την πρώτη μέρα
γέλασες
την άλλη μου
μιλούσες
χωρίς να ξέρω
έπαιρνα
το δρόμο που
γυρνούσες
Στίχοι: Μάνος
Ελευθερίου, Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Τραγούδι:Αντ. Καλογιάννης
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
-Εύη Βουτσινά, «Το ψωμί» ,Καστανιώτης ,2000.
-Α.Σ. Μπαϊκάμης,
"Γαμήλια έθιμα της Ίμβρου", Γ΄ Συμπόσιο Λαογραφίας του Βορειοελλαδικού
Χώρου, Θεσσαλονίκη (ΙΜΧΑ): 515-516, 1979.
-Χρηστάκης Λεων., «Το ψωμί στην ελληνική ποίηση»,
Δελφίνι, 1993.
-Μάρκαρη Πέτρου, «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία»,
αστυνομικό μυθιστόρημα, εκδ. Γαβριηλίδη, 2012.
- Σβορώνου Ελένη, «Από το
στάρι στο ψωμί», Ερευνητές ,2010
-Δευτεραίου Αγγ. , «Το ψωμί στα έθιμα των Ελλήνων»
-Κακουλές Φαίδων ,
«Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός» , Παπαζήσης
Νικόλαος
Γύζης – Ψωμιά
