ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΨΩΜΙΟΥ (σήμερα)
Πηγαίνοντας σήμερα σ’ ένα φούρνο έχoυμε τη
δυνατότητα να διαλέξουμε ανάμεσα σε μία μεγάλη ποικιλία ψωμιών . Ας δούμε
μερικά από αυτά:
Σταρένιο (λευκό): είναι λευκό ψωμί, από τα πλέον συνηθισμένα σήμερα που
φτιάχνεται από λευκό αλεύρι, είναι πλούσιο σε ασβέστιο αλλά πιο φτωχό σε
φυτικές ίνες, αφού παρασκευάζεται από αλεύρι που έχει υποστεί αφαίρεση φύτρου
και έχει επεξεργαστεί.
Σικάλεως: υπερτερεί έναντι του λευκού ψωμιού σε σχέση με τις φυτικές ίνες, έχει σκούρο χρώμα και κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στην αγορά.
Γερμανικό ψωμί: γίνεται από μείγμα δημητριακών στο οποίο κυριαρχεί η σίκαλη.
Σικάλεως: υπερτερεί έναντι του λευκού ψωμιού σε σχέση με τις φυτικές ίνες, έχει σκούρο χρώμα και κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στην αγορά.
Γερμανικό ψωμί: γίνεται από μείγμα δημητριακών στο οποίο κυριαρχεί η σίκαλη.
Ψωμί από καλαμποκάλευρο: είναι
γνωστή στους παλαιότερους και ως μπομπότα. Πρόκειται για μείγμα καλαμποκάλευρου
και σιτάλευρου. Έχει κίτρινο χρώμα, χαμηλή διατροφική αξία και είναι φτωχό σε
φυτικές ίνες. Στην Ελλάδα έχει συνδυαστεί με την Κατοχή και την έλλειψη
τροφίμων που υπήρχε.
Πολύσπορο: πρόκειται για υψηλής θρεπτικής αξίας ψωμί, πλούσιο σε φυτικές ίνες, βιταμίνες, αμινοξέα και θρεπτικά συστατικά. Από το όνομα του καταλαβαίνουμε ότι παρασκευάζεται από διάφορα είδη δημητριακών.
Ολικής αλέσεως: πρόκειται για σταρένιο ψωμί, του οποίου όμως το αλεύρι δεν έχει υποστεί επεξεργασία (αφαίρεση φύτρου) και είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, σίδηρο και θρεπτικά συστατικά και φυλλικό οξύ, ενώ επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στομάχου, του παχέος εντέρου και της ουρο-
Πολύσπορο: πρόκειται για υψηλής θρεπτικής αξίας ψωμί, πλούσιο σε φυτικές ίνες, βιταμίνες, αμινοξέα και θρεπτικά συστατικά. Από το όνομα του καταλαβαίνουμε ότι παρασκευάζεται από διάφορα είδη δημητριακών.
Ολικής αλέσεως: πρόκειται για σταρένιο ψωμί, του οποίου όμως το αλεύρι δεν έχει υποστεί επεξεργασία (αφαίρεση φύτρου) και είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, σίδηρο και θρεπτικά συστατικά και φυλλικό οξύ, ενώ επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στομάχου, του παχέος εντέρου και της ουρο-
δόχου κύστης.
Ακόμη, υπάρχει το βιολογικό ψωμί, που έχει παρασκευαστεί από αλεύρι βιολογικής προέλευσης. Το αλεύρι έχει παραχθεί από σιτηρά που έχουν καλλιεργηθεί βιολογικά και έχουν πιστοποιηθεί για αυτή τους την καλλιέργεια. Αυτό μπορείτε να το βρείτε στα καταστήματα βιολογικών προϊόντων ή σε φούρνους που παράγουν τέτοιου είδους ψωμί.
Χωριάτικο: Σταρένιο ψωμί, λευκό, προτιμάται από τον περισσότερο κόσμο. Μπορεί να έχει μακρόστενο σχήμα ή κυκλικό. Έχει ξεροψημένη κόρα και σουσάμι μαύρο ή λευκό ή συνδυασμό τους για γαρνιτούρα.
Ψωμί για τοστ: Ειδική κατηγορία ψωμιού όπως λέει και το όνομα του, με χρήση σε τοστ και ορεκτικά. Μπορεί να έχει κόρα ή όχι, ενώ βγαίνει και σε ολικής άλεσης, σικάλεως εκτός από σταρένιο.
Με προζύμι: Ειδική κατηγορία ψωμιού, που ζυμώνεται αποκλειστικά με προζύμι. Μπορεί να είναι λευκό ή μαύρο.
Λιόψωμο: Ψωμί με ελιές.
Σταφιδόψωμο: Ψωμί που έχει ζυμωθεί με σταφίδες.
Καρυδόψωμο: Το τρίτο της παρέας (λιόψωμο, σταφιδόψωμο, καρυδόψωμο) αλλά σίγουρα όχι το τελευταίο. Συνήθως συνοδεύει κόκκινα, γλυκά κρασιά π.χ. Μαυροδάφνη. Εκτός από καρύδια έχει και σταφίδα ώστε να σπάει το ξερό του ψωμιού και του καρυ-
Ακόμη, υπάρχει το βιολογικό ψωμί, που έχει παρασκευαστεί από αλεύρι βιολογικής προέλευσης. Το αλεύρι έχει παραχθεί από σιτηρά που έχουν καλλιεργηθεί βιολογικά και έχουν πιστοποιηθεί για αυτή τους την καλλιέργεια. Αυτό μπορείτε να το βρείτε στα καταστήματα βιολογικών προϊόντων ή σε φούρνους που παράγουν τέτοιου είδους ψωμί.
Χωριάτικο: Σταρένιο ψωμί, λευκό, προτιμάται από τον περισσότερο κόσμο. Μπορεί να έχει μακρόστενο σχήμα ή κυκλικό. Έχει ξεροψημένη κόρα και σουσάμι μαύρο ή λευκό ή συνδυασμό τους για γαρνιτούρα.
Ψωμί για τοστ: Ειδική κατηγορία ψωμιού όπως λέει και το όνομα του, με χρήση σε τοστ και ορεκτικά. Μπορεί να έχει κόρα ή όχι, ενώ βγαίνει και σε ολικής άλεσης, σικάλεως εκτός από σταρένιο.
Με προζύμι: Ειδική κατηγορία ψωμιού, που ζυμώνεται αποκλειστικά με προζύμι. Μπορεί να είναι λευκό ή μαύρο.
Λιόψωμο: Ψωμί με ελιές.
Σταφιδόψωμο: Ψωμί που έχει ζυμωθεί με σταφίδες.
Καρυδόψωμο: Το τρίτο της παρέας (λιόψωμο, σταφιδόψωμο, καρυδόψωμο) αλλά σίγουρα όχι το τελευταίο. Συνήθως συνοδεύει κόκκινα, γλυκά κρασιά π.χ. Μαυροδάφνη. Εκτός από καρύδια έχει και σταφίδα ώστε να σπάει το ξερό του ψωμιού και του καρυ-
διού. Φτιάχνεται κυρίως σε γιορτές
(Χριστούγεννα, Πάσχα) ή σε ειδικές περιπτώσεις και κατά παραγγελία.
Μπαγκέτα: Γνωστή κυρίως επειδή χρησιμοποιείται σε σάντουιτς, αποτελεί μια ειδική κατηγορία ψωμιού. Λευκή ή μαύρη (ολικής άλεσης) με σουσάμι ή χωρίς αποτελεί την κύρια επιλογή για κολατσιό. Είναι μακρόστενη, τραγανή και όπως το ψωμί μπορεί να διατηρηθεί για λίγες μέρες φρέσκια.
Γεμιστό ψωμί: Όπως ακριβώς το λιόψωμο, σταφιδόψωμο, καρυδόψωμο, ένα ψωμί μπορεί να έχει γέμιση από ζαμπόν, τυρί, καρότο, μανιτάρια κ.α. Κάθε συνταγή, ανάλογα με τη γέμιση διαφέρει στα υλικά αλλά και στον τρόπο και την ώρα ψησίματος.
Χριστόψωμο: Είναι ένα ειδικό είδος ψωμιού, αφού φτιάχνεται κυρίως τα Χριστούγεννα. Πέρα από μαγιά, αλεύρι, έχει γιαούρτι, καρύδια, μπαχαρικά, μέλι, αλάτι.
Ψωμί με μπίρα: Μια ακόμα κατηγορία ψωμιού, με έντονη τη γεύση της μπύρας η οποία ζυμώνεται με τα υπόλοιπα υλικά.
Ψωμί με γιαούρτι: Το γιαούρτι έχει πραγματικά άπειρες χρήσεις στην μαγειρική και την ζαχαροπλαστική. Δεν θα μπορούσε λοιπόν να λείπει και από μια συνταγή ψωμιού!
Μπαγκέτα: Γνωστή κυρίως επειδή χρησιμοποιείται σε σάντουιτς, αποτελεί μια ειδική κατηγορία ψωμιού. Λευκή ή μαύρη (ολικής άλεσης) με σουσάμι ή χωρίς αποτελεί την κύρια επιλογή για κολατσιό. Είναι μακρόστενη, τραγανή και όπως το ψωμί μπορεί να διατηρηθεί για λίγες μέρες φρέσκια.
Γεμιστό ψωμί: Όπως ακριβώς το λιόψωμο, σταφιδόψωμο, καρυδόψωμο, ένα ψωμί μπορεί να έχει γέμιση από ζαμπόν, τυρί, καρότο, μανιτάρια κ.α. Κάθε συνταγή, ανάλογα με τη γέμιση διαφέρει στα υλικά αλλά και στον τρόπο και την ώρα ψησίματος.
Χριστόψωμο: Είναι ένα ειδικό είδος ψωμιού, αφού φτιάχνεται κυρίως τα Χριστούγεννα. Πέρα από μαγιά, αλεύρι, έχει γιαούρτι, καρύδια, μπαχαρικά, μέλι, αλάτι.
Ψωμί με μπίρα: Μια ακόμα κατηγορία ψωμιού, με έντονη τη γεύση της μπύρας η οποία ζυμώνεται με τα υπόλοιπα υλικά.
Ψωμί με γιαούρτι: Το γιαούρτι έχει πραγματικά άπειρες χρήσεις στην μαγειρική και την ζαχαροπλαστική. Δεν θα μπορούσε λοιπόν να λείπει και από μια συνταγή ψωμιού!
Ψωμάκια για πρωινό: πολλά ψωμάκια τρώγονται για πρωινό όπως για παράδειγμα
τα ψωμάκια κανέλας. Είναι στρογγυλά, καμιά φορά είναι γλυκά και είναι ιδανικά
να συνοδέψουν τον καφέ, το τσάι ή το γάλα του πρωινού αλλά και ως ενδιάμεσο
γεύμα πριν το μεσημέρι.
Λαγάνα: αποκλειστικά πασχαλινό ψωμί. Φτιάχνεται για κατανάλωση την Καθαρά Δευτέρα και δεν έχει μέσα γάλα ή αυγά παρά μόνο αλεύρι, μαγιά, αλάτι, ζάχαρη, ελαιόλαδο, γλυκάνισο, σουσάμι και καμιά φορά κρασί. Έχει παραλληλόγραμμο σχήμα συνήθως.
Λαγάνα: αποκλειστικά πασχαλινό ψωμί. Φτιάχνεται για κατανάλωση την Καθαρά Δευτέρα και δεν έχει μέσα γάλα ή αυγά παρά μόνο αλεύρι, μαγιά, αλάτι, ζάχαρη, ελαιόλαδο, γλυκάνισο, σουσάμι και καμιά φορά κρασί. Έχει παραλληλόγραμμο σχήμα συνήθως.
Υπάρχουν βέβαια και τα παξιμάδια
Το παξιμάδι μαζί με το ψωμί είναι τα ‘αδέλφια'
που μας στηρίζουν κάθε μέρα και μας δίνουν τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για
να είμαστε υγιείς. Πρόκειται για διπλοφουρνισμένο ψωμί ώστε να διατηρείται για
μεγάλο χρονικό διάστημα, να κρατάει τις ιδιότητες του και να μπορεί να
καταναλωθεί.
Οι βοσκοί, οι αγρότες, οι ναυτικοί αλλά και οι οικογένειες που δεν μπορούσαν να ζυμώσουν συχνά είχαν την ανάγκη για ένα τέτοιο προϊόν. Το παξιμάδι έχει ταυτιστεί με την Κρητική Διατροφή και ήταν από παλιά αναγνωρίσιμο σαν βασικό συστατικό της διατροφής των Κρητικών από τους διάφορους περιηγητές που έρχονταν στην Κρήτη.
Η αξία του έχει αποδειχθεί πολλές φορές ενώ πλέον είναι αναγνωρισμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης, πράγμα που αναδεικνύει την αξία του ως τρόφιμο.
Υπάρχουν διάφορα είδη παξιμαδιού, ανάλογα με τον τρόπο και το είδος δημητριακού που χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή του.
Οι βοσκοί, οι αγρότες, οι ναυτικοί αλλά και οι οικογένειες που δεν μπορούσαν να ζυμώσουν συχνά είχαν την ανάγκη για ένα τέτοιο προϊόν. Το παξιμάδι έχει ταυτιστεί με την Κρητική Διατροφή και ήταν από παλιά αναγνωρίσιμο σαν βασικό συστατικό της διατροφής των Κρητικών από τους διάφορους περιηγητές που έρχονταν στην Κρήτη.
Η αξία του έχει αποδειχθεί πολλές φορές ενώ πλέον είναι αναγνωρισμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης, πράγμα που αναδεικνύει την αξία του ως τρόφιμο.
Υπάρχουν διάφορα είδη παξιμαδιού, ανάλογα με τον τρόπο και το είδος δημητριακού που χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή του.
Κατηγορίες παξιμαδιού
Κριθαρένιο: πρόκειται για το πλέον διαδεδομένο παξιμάδι, παρασκευασμένο από κρίθινο αλεύρι ολικής αλέσεως.
Σικάλεως: από αλεύρι σίκαλης με πολλά θρεπτικά συστατικά και φυτικές είναι. Πολλές φορές συνιστάται στους διαβητικούς.
Σταρένιο: από σταρένιο αλεύρι, θυμίζει πολύ το ψωμί
Εφτάζυμο (εφτάζυμο): πρόκειται για ιδιαίτερη κατηγορία παξιμαδιού που αποτελείται από σταρένιο αλεύρι και ‘κουνενό' ρεβιθιού αντί για μαγιά ή προζύμι.
Σφακιανό παξιμάδι: σταρένιο παξιμάδι, κομμένο σε μπουκιές και πασπαλισμένο με λευκό και μαύρο σουσάμι.
Μιγάδι: κρίθινο αλεύρι μαζί με σταρένιο σε ίση ποσότητα
